Granice Zagłębia Dąbrowskiego: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzył nową stronę „==Koncepcje granic== ==Granica ze Śląskiem - zachodnia== ''Osobny artykuł: Granica Śląsko-Zagłębiowska''”) |
Nie podano opisu zmian |
||
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Granice [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłebia Dąbrowskiego]]''' - nie ma pełnej zgodności co do dokładnych granic regionu. Bliżej niesprecyzowane są kresy północne i wschodnie regionu. Najwyraźniejsza jest granica [[Granica Śląsko-Zagłębiowska|zachodnia]] ze [[Górny Śląsk|Śląskiem]], która przebiega wzdłuż podziałów historycznych i kulturowych. Południowa granica przebiega wzdłuż granic zaborów - rosyjskiego i austriackiego. | |||
== | |||
'' | [[Plik:Mapa zaglebia.jpg|Right|Mapa Zagłębia Dąbrowskiego Mariana Kantora-Mirskiego|thumb]] | ||
[[Plik:Mapa zaglebia dabrowskiego.png|Right|Mapa Zagłębia za ingner.wordpress.com|thumb]] | |||
=Koncepcje obszaru Zagłębia= | |||
Poglądy na temat obszaru regionu można ogólnie podzielić na dwie grupy: | |||
* wąska koncepcja - oparta na dzisiejszych odczuciach i tożsamości mieszkańców | |||
**Miasta: [[Sosnowiec]], [[Dąbrowa Górnicza]], [[Będzin]], [[Czeladź]], [[Wojkowice]], [[Sławków]] | |||
* szeroka koncepcja - oparta na historycznych związkach i wspólnocie losów historycznych | |||
**miasta [[Sosnowiec]] i [[Dąbrowa Górnicza]], powiatów Będzińskiego, Zawierciańskiego, Myszkowskiego i Olkuskiego oraz gmina Ożarowice w powiecie Tarnogórskim. | |||
===Przewodnik po Zagłebiu Dąbrowskim <ref>"Przewodnik po Zagłębiu Dąbrowskim", Strona 9-10; Sosnowiec 1939</ref>=== | |||
''W zakresie szerszym, mianem Zagłębia Dąbrowskiego obejmuje się zazwyczaj powiaty: będziński, olkuski i zawierciański województwa kieleckiego wraz z miastem Sosnowcem. W tych ramach będzie też je ujmował niniejszy Przewodnik. Tak pojęty teren Zagłębia Dąbrowskiego obejmie wschodnią część Wyżyny Śląskiej oraz południową partię Jury Krakowsko-Wieluńskiej; pod względem gospodarczym stanowić będzie rejon wydobycia węgla, rud żelaza, cynku, ołowiu, wapieni, margli, dolomitów oraz glin kajprowych. (...)obszar rozciąga się między 18 58` długości geograficznej wschodniej oraz między 50 08` szerokości geograficznej północnej, stanowiąc południowo-zachodnie krańce województwa kieleckiego i granicząc od wschodu z powiatami: miechowskim i jędrzejowskim, od północy – z włoszczowskim i częstochowskim'' | |||
===Jan Walczak <ref>"Zagłębie Dąbrowskie w czasach zaborów i walk o niepodległość (do 1918)" pod redakcją Jana Walczaka, strona 5 ; Sosnowiec 2007</ref>=== | |||
''Najczęściej przyjęło się utożsamiać jego obszar z utworzonym w 1867 roku powiatem będzińskim, obejmującym stare i nowe osady (miasta), jak: Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Czeladź, Grodziec, Siewierz, Zawiercie i Myszków. Pewne uzasadnienie ma łączenie z Zagłębiem Dąbrowskim Olkusza'' | |||
===Jan Walczak<ref>"Zagłębie Dąbrowskie zanim powstało" pod redakcją Jana Walczaka, strona 6</ref>=== | |||
Poglądy na ten temat są bardzo różne. Istotne argumenty przemawiają za tym, by przez obszar Zagłębia Dąbrowskiego rozumieć utworzony w 1867 roku powiat będziński obejmujący teren ze starymi i nowymi miastami (osadami), gdzie intensywnie rozwijał się wówczas przemysł, jak: Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Czeladź, Grodziec, Siewierz, Zawiercie, Myszków. Od zachodu wyraźną granicę Zagłębia wyznaczała w znacznym stopniu linia Brynicy i tak pozostało. Na północy w jego skład wchodzą niewątpliwie gminy Koziegłowy, Poraj, Żarki, Niegowa i Irządze. Od wschodu gminy Sławków, Ogrodzieniec i Pilica. Mniej zasadne jest łączenie z Zagłębiem Olkusza, choć niektórzy opowiadają się za tym. | |||
===Janusz Ziółkowski<ref>"Sosnowiec. Drogi i czynniki rozwoju miasta przemysłowego"; Janusz Ziółkowski, strona 31-32<</ref>=== | |||
Osobliwy to region (obejmujący stosunkowo niewielką powierzchnię ok. 300km2 zamykającą się w granicach wytyczonych linią : Ząbkowice-Strzemieszyce-Maczki-Sosnowiec-Czeladź-Grodziec-Będzin-Dąbrowa Górnicza-Ząbkowice)(...) o identycznym charakterze zabudowy, o identycznej strukturze społecznej i typie psychicznym mieszkańców, zaznaczające na każdym miejscu swoją odrębność, z silnie rozwiniętym patriotyzmem lokalnym- stanowi w zasadzie jeden wielki organizm przemysłowy i miejski. | |||
{{Przypisy}} | |||
Aktualna wersja na dzień 12:01, 3 gru 2021
Granice Zagłebia Dąbrowskiego - nie ma pełnej zgodności co do dokładnych granic regionu. Bliżej niesprecyzowane są kresy północne i wschodnie regionu. Najwyraźniejsza jest granica zachodnia ze Śląskiem, która przebiega wzdłuż podziałów historycznych i kulturowych. Południowa granica przebiega wzdłuż granic zaborów - rosyjskiego i austriackiego.
Koncepcje obszaru Zagłębia
Poglądy na temat obszaru regionu można ogólnie podzielić na dwie grupy:
- wąska koncepcja - oparta na dzisiejszych odczuciach i tożsamości mieszkańców
- szeroka koncepcja - oparta na historycznych związkach i wspólnocie losów historycznych
- miasta Sosnowiec i Dąbrowa Górnicza, powiatów Będzińskiego, Zawierciańskiego, Myszkowskiego i Olkuskiego oraz gmina Ożarowice w powiecie Tarnogórskim.
Przewodnik po Zagłebiu Dąbrowskim [1]
W zakresie szerszym, mianem Zagłębia Dąbrowskiego obejmuje się zazwyczaj powiaty: będziński, olkuski i zawierciański województwa kieleckiego wraz z miastem Sosnowcem. W tych ramach będzie też je ujmował niniejszy Przewodnik. Tak pojęty teren Zagłębia Dąbrowskiego obejmie wschodnią część Wyżyny Śląskiej oraz południową partię Jury Krakowsko-Wieluńskiej; pod względem gospodarczym stanowić będzie rejon wydobycia węgla, rud żelaza, cynku, ołowiu, wapieni, margli, dolomitów oraz glin kajprowych. (...)obszar rozciąga się między 18 58` długości geograficznej wschodniej oraz między 50 08` szerokości geograficznej północnej, stanowiąc południowo-zachodnie krańce województwa kieleckiego i granicząc od wschodu z powiatami: miechowskim i jędrzejowskim, od północy – z włoszczowskim i częstochowskim
Jan Walczak [2]
Najczęściej przyjęło się utożsamiać jego obszar z utworzonym w 1867 roku powiatem będzińskim, obejmującym stare i nowe osady (miasta), jak: Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Czeladź, Grodziec, Siewierz, Zawiercie i Myszków. Pewne uzasadnienie ma łączenie z Zagłębiem Dąbrowskim Olkusza
Jan Walczak[3]
Poglądy na ten temat są bardzo różne. Istotne argumenty przemawiają za tym, by przez obszar Zagłębia Dąbrowskiego rozumieć utworzony w 1867 roku powiat będziński obejmujący teren ze starymi i nowymi miastami (osadami), gdzie intensywnie rozwijał się wówczas przemysł, jak: Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Czeladź, Grodziec, Siewierz, Zawiercie, Myszków. Od zachodu wyraźną granicę Zagłębia wyznaczała w znacznym stopniu linia Brynicy i tak pozostało. Na północy w jego skład wchodzą niewątpliwie gminy Koziegłowy, Poraj, Żarki, Niegowa i Irządze. Od wschodu gminy Sławków, Ogrodzieniec i Pilica. Mniej zasadne jest łączenie z Zagłębiem Olkusza, choć niektórzy opowiadają się za tym.
Janusz Ziółkowski[4]
Osobliwy to region (obejmujący stosunkowo niewielką powierzchnię ok. 300km2 zamykającą się w granicach wytyczonych linią : Ząbkowice-Strzemieszyce-Maczki-Sosnowiec-Czeladź-Grodziec-Będzin-Dąbrowa Górnicza-Ząbkowice)(...) o identycznym charakterze zabudowy, o identycznej strukturze społecznej i typie psychicznym mieszkańców, zaznaczające na każdym miejscu swoją odrębność, z silnie rozwiniętym patriotyzmem lokalnym- stanowi w zasadzie jeden wielki organizm przemysłowy i miejski.
Przypisy
- ↑ "Przewodnik po Zagłębiu Dąbrowskim", Strona 9-10; Sosnowiec 1939
- ↑ "Zagłębie Dąbrowskie w czasach zaborów i walk o niepodległość (do 1918)" pod redakcją Jana Walczaka, strona 5 ; Sosnowiec 2007
- ↑ "Zagłębie Dąbrowskie zanim powstało" pod redakcją Jana Walczaka, strona 6
- ↑ "Sosnowiec. Drogi i czynniki rozwoju miasta przemysłowego"; Janusz Ziółkowski, strona 31-32<
