Władysław Araszkiewicz

Władysław Araszkiewicz(1889 - 1937), artysta malarz, nauczyciel, działacz kulturalno-oświatowy. Urodził się w 1889 r. w Warszawie. Był synem Karola i Marii z Poposkich. Do szkoły średniej uczęszczał w Radomiu. W 1905 r. brał udział w strajku szkolnym. Studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u Leona Wyczółkowskiego (1908 - 1909). W 1911 r. rozpoczął studia w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie.

Zadebiutował w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych (TZSP), wystawiając obraz Psary. Towarzystwo przyznało mu zasiłek stypendialny z zapisu J. Wieniawskiego (1919). W galerii TZSP prezentował swoje prace wielokrotnie, m.in. w 1920 r.(wspólnie z Tadeuszem Makowskim, Władysławem Skoczylasem i in. malarzami) oraz w 1924 r. podczas dorocznego Salonu (obraz Chochoły).

Od 1920 r. pracował jako nauczyciel rysunków i kaligrafii w Męskiej Szkole Handlowej T. Płockiego w Sosnowcu, później także w Gimnazjum Zrzeszenia Rodzicielskiego im. Stanisława Wyspiańskiego. Jednocześnie brał czynny udział w życiu kulturalno -oświatowym miasta. Należał do współzałożycieli powołanego w maju 1923 r. w Sosnowcu Towarzystwa Artystyczno-Literackiego (TAL), zrzeszającego wybitnych twórców i postępowych intelektualistów Zagłębia Dąbrowskiego. Wchodził w skład zarządu Towarzystwa, a od 1927 r. kierował również jego sekcją malarską.

Dzięki m.in. jego staraniom corocznie, w latach 1923-1932, odbywały się w Sosnowcu wystawy malarskie, w których obok miejscowych artystów uczestniczyli także uznani twórcy z Górnego Sląska, Krakowa i Warszawy.

Władysław Araszkiewicz brał udział we wszystkich tych ekspozycjach, prezentując każdorazowo znaczną liczbę swoich prac. Odznaczał się wielką pracowitością i aktywnością twórczą. Na I Jesiennej Wystawie Malarzy Polskich (2 XII - 28 XII 1923 r. w sali Trocadero przy gmachu teatru) przedstawił 17 pejzaży, m.in. Andante religioso, Chochoły, Maki, Rozmowę. Reprodukcje niektórych z nich ukazały się w "Jednodniówce" TAL-u, wydanej w listopadzie 1923 r. Następna ekspozycja (19 X-5 XI 1924 r.) zawierała aż 35 jego płócien (Chochoły w słońcu, Zachód słońca, W słońcu i in.).

W 1925 r. Araszkiewicz przebywał na studiach w Paryżu. Stamtąd przesłał swoje prace (m.in. Bretońskie widoki) na kolejną sosnowiecką wystawę (przełom 1925 i 1926 r.). Doskonały cykl paryski oraz kolorystyczne studia z Calvi wystawił na V Jesiennej Wystawie Obrazów (17 X - 6 XI 1926 r. w sali Trocadero). Najwięcej - 56 prac o różnej tematyce zaprezentował na Pierwszej Wystawie Regionalnej Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego, która odbyła się w październiku 1927 r. w sali gimnastycznej Seminarium Nauczycielskiego. Różnorodnością charakteryzowały się również jego prace wystawione w 1931 r. w sali gimnastycznej Szkoły Powszechnej nr 4 im. Praussa. Znalazły się wśród nich pejzaże, półakty kobiece, martwe natury i portrety.

Ostatnią wystawę TAL-u, zorganizowaną w 1932 r., firmowała Grupa Niezależnych, którą Araszkiewicz współtworzył. Należeli do niej malarze pozostający w opozycji do organizującego się z inicjatywy Wacława Pileckiego Zrzeszenia Artystów Plastyków Zagłębia Dąbrowskiego "Blok". Przystąpienie części artystów do "Bloku" spowodowało załamanie się, a następnie zakończenie działalności TAL-u (ok. 1935 r.) Władysław Araszkiewicz uczestniczył w różnorodnych przedsięwzięciach TAL-u. Wykonał m.in. kukiełki do noworocznej Szopki Zagłębia, wystawionej w Teatrze Miejskim w 1924 r. Był także autorem zdjęć zamieszczonych w "Gontynie"- organie TAL-u.

W latach 1925-1927 uczył w prowadzonej przez Towarzystwo - Szkole Malarstwa i Rysunku. Do końca życia pracował jako nauczyciel w sosnowieckich szkołach średnich. Zmarł nagle 13 lutego 1937 r. podczas prowadzenia lekcji w Męskiej Szkole Handlowej T. Płockiego w Sosnowcu.

Bibliografia

• Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom II. Muzeum w Sosnowcu, 2003, s. 5-6. ISBN 83-89199-03-3.