|
|
| Linia 1: |
Linia 1: |
| Dłużec – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Wolbrom. | | Dłużec – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Wolbrom. |
|
| |
|
| W latach 1931-1954 istniała gmina Dłużec. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
| | W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego. |
|
| |
|
|
| |
| Miejscowość leży na niebieskim szlaku Warowni Jurajskich oraz Szlaku Architektury Drewnianej. Parafialne uroczystości odpustowe odbywają się 6 grudnia(św. Mikołaj) i 10 sierpnia (św. Wawrzyniec)
| |
|
| |
| == Historia ==
| |
| * czasy przedhistoryczne – istniało tu grodzisko albo było tu miejsce pogańskiego kultu
| |
| * [[1311]] – powstaje wieś Dłużec za sprawą zasadźców braci Wolframa i Hilarego
| |
| * [[1325]] – istniał tu pierwotny kościół, obecnie nie istniejący
| |
| * [[1327]] – sołtysi Dłużca (wsi królewskiej) – Wolfram i Hilary otrzymali od Władysława Łokietka pozwolenie na kolonizację okolicznych lasów. Bracia ci wykarczowali lasy koło Dłużca i osadzili tam mieszkańców. Założyli też wkrótce [[osada|osadę]] Wolfram (obecny [[Wolbrom]]), która niedługo potem uzyskała prawa miejskie. Wraz z miastem Wolbrom oraz okolicznymi wsiami: [[Łobzów]] i [[Lgota]], Dłużec wchodził w skład starostwa niegrodowego w Książ Wielki. Należące do Dłużca lasy były bardzo rozległe, gdyż z dokumentu Łokietka z [[1327]] r. wynika, że sięgały do granic ówczesnej wsi Pilica [wg L. Marca, K. Mazurka i T. Sucheckiech nadanie miało miejsce w [[1321]] r. – przyp. autora]
| |
| * ok. poł. [[XIV wiek|XIV w.]] – wieś Dłużec stała się własnością potężnego i zamożnego Ottona h. Topór z pobliskiej Pilicy
| |
| * [[12 kwietnia]] [[1432]] – od tej daty, czyli okresu kiedy podniesione zostało pilickie probostwo do godności prepozytury zagrodnicy z Dłużca zmuszeni byli płacić dziesięcinę snopową na jego rzecz
| |
| * [[XVIII wiek|XVIII w.]] – budowa murowanych kapliczekśw. Barbary i św. Józefa
| |
| * [[1780]] – budowa kościoła z fundacji starościny wolbromskiej Urszuli z Morsztynów Dembińskiej [wg serwisu [[diecezja sosnowiecka|diecezji sosnowieckiej]] kościół pochodzi z [[1786]] r. – przyp. autora]
| |
| * [[1825]] – budowa wolno-stojącej wieży dzwonnicy przy kościele parafialnym
| |
| * [[1838]] – po powstaniu listopadowym z okolicznych dóbr w tym Dłużca, Wolbromia, Łobzowa i Nowej Łąki władze carskie utworzyły majorat donacyjny, którego otrzymał gen. Niejołow za zasługi dla państwa rosyjskiego
| |
| * [[1920]] – przedłużenie nawy kościoła i połączenie jej z wolno-stojącą dotychczas wieżą
| |
| * [[1921]] – otynkowano miejscowy drewniany kościół
| |
| * [[26 października]] [[1939]] – gmina Dłużec została włączona do utworzonej przez okupanta Generalnej Guberni
| |
| * [[1939]]-[[1945|45]] – podczas pacyfikacji wsi zostało zamordowanych 5 jej mieszkańców
| |
| * [[1942]] – gmina Dłużec wchodziła w skład obwodu 15 BCh. Jej komendantem był Stanisław Myszor ps. "Obuch" a od listopada [[1942]] Józef Barczyk ps. "Bartosik", zastępcą został Stanisław Pasich ps. "Młot". Instruktorem szkolenia wojskowego był "Tomasz" a Władysław Myszor był szefem łączności tej jednostki. Gmina Dłużec wraz z gmina Jangrot i miastem Wolbrom stanowiły Środkowy II rejon organizacyjny BCh w powiecie olkuskim
| |
| * [[1943]] – Dłużec został przypisany w strukturach PPR do dzielnicy "Warka" (Wolbrom) w Podokręgu Zachodnim okręgu Miechów. M. in. z Dłużca odnotowano sporo młodych [[rekrut]]ów zaciągających się do oddziału BCh/AK pod dowództwem Jana Pieńkowskiego ps. "Mohort"
| |
|
| |
| == Atrakcje Turystyczne ==
| |
| Wznosi się tu drewniany kościół pod wezwaniem św. Mikołaja i Wawrzyńca
| |
|
| |
| Naprzeciw kościoła wznosi się niewielki kopiec porośnięty drzewami, na którym stoi murowana ośmioboczna [[kapliczka]] św. Józefa z [[XVIII wiek|XVIII w.]] [wg L. Marca, K. Mazurka i T. Sucheckiech kapliczka pochodzi z 1 poł. [[XIX wiek|XIX w.]] – przyp. autora] Być może, że kopiec ten stanowi część jakiejś przedhistorycznej fortyfikacji lub też mógł być miejscem kultowym pogan. Kapliczka stojąca na nim kryta jest gontem z wieżyczką i sklepieniem kolebkowym. Od frontu ma niewielki przedsionek. Według legendy pewien rycerz, który wyruszył na wojnę pozostawił wierną żonę w domu. Po dłuższym czasie nieobecności męża kobieta otrzymała wiadomość, że jej mąż poległ w boju. Po kilku latach kobieta stanęła ponownie na ślubnym kobiercu, a wtedy nieoczekiwanie powrócił jej pierwszy mąż. Rycerze postanowili rozwiązać problem w pojedynku. Niestety podczas długiej walki obaj rycerze zginęli. Nieszczęśliwa wdowa pochowała obydwu mężów we wspólnej mogile, na której usypała kopiec i postawiła kapliczkę. Legenda ta mówi również, że mężczyźni ci byli braćmi a jeden z nich miał na imię Józef stąd wezwanie tej kapliczki.
| |
|
| |
| Na północnym skraju Dłużca przy drodze do Pilicy, na tzw. Lizaku, na niewielkiej skałce wśród zabudowań gospodarczych stoi czworoboczna kapliczka św. Barbary z [[XVIII wiek|XVIII w.]] (w niej na ołtarzyku stoi posąg św. Barbary z początku XVII w. – wczesnobarokowy). Wg podań dawno temu na pastwisku, wśród lasu pasły się woły, a jeden z nich "wylizał" na tej skałce wyobrażenie św. Barbary w związku z czym postawiono tu kapliczkę ku jej czci.
| |
|
| |
| Ok. 250 metrów od centrum wsi w kierunku Domaniewic na wzgórzu górującym nad wsią znajduje się niewielka jaskinia zwana Posełkową.
| |
|
| |
|
| |
| == Kościół św. Mikołaja i Wawrzyńca ==
| |
|
| |
| Modrzewiowy z [[1780]] r. [wg serwisu diecezji sosnowieckiej z [[1786]] r. – przyp. autora], jednonawowy o konstrukcji zrębowej, otoczony starymi drzewami. Stoi on na miejscu starszego kościoła wzmiankowanego w [[1325]] r. i z wykorzystaniem jego podmurowania. Fundatorem była "starościna wolbromska" Urszula z Morsztynów Dembińska. W [[1920]] r. nawę kościoła przedłużono i połączono ze stojącą dotychczas wolno wieżą-dzwonnicą z [[1825]] r. W [[1921]] r. był otynkowany
| |
|
| |
| Wyposażenie kościoła z XV, XVII i XVIII w. Wewnątrz późno renesansowy, bogato zdobiony ołtarz główny z pocz. XVII w., dwa manierystyczne ołtarz boczne ołtarze z przeł. XVI i XVII w., jeden z dwoma wcześniejszymi posągami Świętych Niewiast z 2 poł. [[XV wiek|XV w.]] [wg wyd. Compass z 3 ćw. [[XV wiek|XV w.]] – przyp. autora] oraz drugi z późnogotyckim tryptykiem z końca [[XV wiek|XV w.]] (rzeźba Madonny na tronie). Rzeźba św. Mikołaja z ok. [[1500]] r. oraz obrazy z 1 ćw. [[XVI wiek|XVI w.]] Dzwony z [[1595]] i [[1720]] r.
| |
|
| |
|
| [[Kategoria:Miejscowości w gminie Wolbrom|Dłużec]] | | [[Kategoria:Miejscowości w gminie Wolbrom|Dłużec]] |
