TS Dąbrowa Dąbrowa Górnicza

TS Dąbrowa Dąbrowa Górnicza. Najstarszy dąbrowski klub sportowy założony w 1909 roku. W latach powojennych 1945-1947 i 1958-1964 występował jako KS (Klub Sportowy) Dąbrowa Górnicza. W latach 1948-57 reprezentował zrzeszenie Kolejarz i pod taką nazwą brał udział w rozgrywkach. W 1964 roku połączony z Górnik ZNME Dąbrowa Górnicza , co dało początek GKS Dąbrowa Górnicza. Ciekawostką jest, że do lat 60-tych klub nie posiadał własnego stadionu. W roku 1957 objął w posiadanie stary stadion Górnika Dąbrowa na ul. Buczka, na którym rozgrywał mecze do momentu fuzji w 1964 roku. Tradycje klubu kontynuował powstały po rozpadzie GKS Dąbrowa Górnicza klub występujący pod nazwą MKS Dąbrowa Górnicza

Plakat reklamujący mecze piłki nożnej w dniu 2 lipca 1939

HISTORIA KLUBU

Z końcem pierwszej dekady XX wieku dąbrowska młodzież z powodzeniem rozgrywała mecze piłkarskie z drużynami cudzoziemców mieszkającymi w Dąbrowie Górniczej. Dąbrowska młodzież zaproponowała francuskim urzędnikom z Huty Bankowej rozegranie oficjalnego meczu. Przyjęli oni wyzwanie. Jesienią 1909 roku doszło do meczu, który 2-0 po bramkach Stefan Osetowskiego wygrali Dąbrowianie, górą byli także w rewanżu, a trzeci mecz wygrali 4-0. Największe zainteresowanie piłka nożną przejawiali Józef Bronne, Stefan Osetowski, Stanisław Zagrodzki. Wówczas narodziła się idea utworzenia klubu sportowego. Władze carskie stawiały warunek, by prezesem takiego klubu został Rosjanin. Młodzi Polacy nie chcieli się na to zgodzić i użyto fortelu. Mianowicie dogadawszy się z działającym już od 1908 roku w Sosnowcu Towarzystwem Sportowym UNION TOURLING, którego prezesem był Rosjanin Konstanty Łukjanow założono Towarzystwo Sportowe Dąbrowa, które było filią sosnowieckiego klubu. Statut TS Dąbrowa został zarejestrowany w 1910 roku przez władze guberialne w Piotrkowie Trybunalskim. Pierwszą sekcją była piłka nożna. W 1911 r. zorganizowano turniej 4 drużyn: TS Dąbrowa, Ząbkowice, Sielec, Milowice, który pomimo porażki z Milowicami wygrali Dąbrowianie. Grano wówczas na boisku pod lasami w okolicy Ząbkowic. Oprócz TS Dąbrowa w latach 1910-1914 istniał przy dąbrowskiej Resursie Koło Sportowe Dąbrowa. I wojna światowa przerwała działalność obu klubów.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę TS Dąbrowa wznowiło działalność. Kopalnia „Flora” przekazała teren przy ul. Konopnickiej 29, czyli tam gdzie dziś jest stadion RKS Zagłębie Dąbrowa Górnicza na budowę stadionu. Sportowcy klubu w czynie społecznym wyrównali teren i wybudowali boisko. Nie miało ono żadnych szatni, piłkarze myli się w przepływającym obok kanale z wodą płynącym z Kopalni „Flora”. W 1933 roku stadion ten został przekazany  RKS Zagłębie Dąbrowa Górnicza. Przez pewien czas TS Dąbrowę wspomagał Związek Strzelecki. Po ustaniu jego patronatu pojawiły się problemy finansowe. Wówczas z pomocą przyszli dawni członkowie klubu zamieszkali w Warszawie: Bogusław Banasik, Jerzy i Stanisław Krawczykowie, którzy powołali Koło Przyjaciół TS Dąbrowa Górnicza, do którego należeli dąbrowianie zamieszali „gdzieś w Polsce”, którzy mogli i chcieli wspomagać finansowo ukochany klub.

W czasie II wojny światowej Niemcy zakazali Polakom uprawiania sportu. Mieszkający w stolicy: Bogusław Banasik zginął 27.09. 1939 r. w obronie Warszawy, a Jerzy Krawczyk poniósł śmierć w Powstaniu Warszawskim. W obozie koncentracyjnym hitlerowcy zamordowali Kazimierza Fliegera, Mariana Gawędę – piłkarzy TS Dąbrowa Górnicza.

Po II wojnie światowej reaktywowano klub, który wstąpił do federacji klubów kolejarskich i w 1948 roku zgodnie z ówczesnymi zarządzeniami zmienił nazwę na KS Kolejarz Dąbrowa Górnicza. Oprócz piłki nożnej powołano lub reaktywowano kolejne sekcje: tenisa stołowego, koszykówki mężczyzn, pływacką, lekkoatletyki. W 1957 r. na fali „odwilży” klub powrócił do tradycyjnej nazwy KS Dąbrowa. Jednak klub cały czas borykał się z problemami finansowymi, pomimo doraźnej pomocy z budżetu miasta. Dlatego postanowiono dokonać fuzji z Klubem Sportowym Stal Dąbrowa Górnicza działającym przy Fabryce Urządzeń Mechanicznych DEFUM, co formalnie uczyniono na zebraniu delegatów obu klubów 31.03.1957 r. Zachowano nazwę KS Dąbrowa i przynależność do federacji klubów kolejarskich. Prezesem został Stanisław Piętak – dotychczasowy działacz KS Dąbrowa. Dzięki temu w roku 1957 klub objął w posiadanie stary stadion Górnika Dąbrowa na ul. Buczka, na którym rozgrywał mecze do momentu fuzji w 1964 roku.  Aby podnieść poziom sportowy postanowiono dokonać kolejnego połączenia. 25 lipca 1964 roku na Nadzwyczajnym Zebraniu podjęto uchwałę o połączeniu się z Górnikiem ZNME Dąbrowa Górnicza  i powołaniu nowego klubu GKS Dąbrowa Górnicza.

Sekcja piłki nożnej

Pierwszą sekcją była piłka nożna. W 1911 r. zorganizowano turniej 4 drużyn: TS Dąbrowa, Ząbkowice, Sielec, Milowice, który pomimo porażki z Milowicami wygrali Dąbrowianie. Grano wówczas na boisku pod lasami w okolicy Ząbkowic. Po odzyskaniu niepodległości piłkarze TS Dąbrowa rozpoczęli grę w zagłębiowskiej Klasie C, z której w 1927 roku jako mistrz Klasy C awansowali do Klasy B. W sezonie 1937/1938 awansowali do Klasy A. W kolejnych rozgrywkach 1938/1939 w Klasie A zajęli 8 miejsce na 11 drużyn. Dalszą grę przerwał wybuch II wojny światowej. Drużynę piłkarską TS Dąbrowa przed wojną tworzyli: Marian Suwała - również lekkoatleta (oszczepnik), Józef Działach, Stanisław Czubasiewicz, ? Balcer, Kazimierz Flieger, Marian Gawęda, Wacław Gorgoń, Stanisław Hajduk, Marian Kopeć, Bolesław Saltarski, Mirosław Skarba, Stanisław Piętak, Stanisław Wrzesień, ? Snopek, ? Sobieraj.

Po zakończeniu wojny w eliminacjach do klas rozgrywkowych TS Dąbrowa wywalczył awans do zagłębiowskiej Klasy A. Jednak grał w niej tylko jeden sezon (1945/1946), po czym klub spadł do Klasy B, w której występował aż do 1963 r. kiedy to ponownie wywalczył awans do Klasy A. Druga drużyna w 1957 r. występowała w zagłębiowskiej Klasie C.

SEZONY PIŁKARSKIE

UWAGA: cyfra w nawiasie po nazwie ligi/klasy w której w danym sezonie grała drużyna TS Dabrowa oznacza jaki kolejny szczebel rozgrywek w tym sezonie stanowiła podana liga/klasa.

LATA 1926-1932

SEZON	POZIOM ROZGRYWKOWY	MIEJSCE	MECZE	PUNKTY	BRAMKI (+)	BRAMKI (-)	UWAGI
1926	Klasa C (grupa Sosnowiec - Krakowski OZPN) (3)	?	-	-	-	-	-
1927	Piłka nożna: Klasa C, Grupa Sosnowiec - Sezon 1927 (4)	1/7	12	?	?	?	AWANS DO KLASY B SOSNOWIEC
1928	Klasa B, Grupa II (Sosnowiec) (3)	3/5	8	7	23	17	3 zw., 1 rem., 4 por.
1929	Piłka nożna: Klasa B, Grupa I (Sosnowiec) - Sezon 1929 (3)	?/5	8	?	?	?	Brak końcowej tabeli rozgrywek
1930	Piłka nożna: Klasa B, Grupa II (Sosnowiec) - Sezon 1930 (3)	?/5	8	?	?	?	Brak końcowej tabeli rozgrywek
1931	Piłka nożna: Klasa B, Grupa Sosnowiec - Sezon 1931 (3)	3/7	12	14	24	20	-
1932	Piłka nożna: Klasa B, Grupa Sosnowiec - Sezon 1932 (3)	?/6	10	?	?	?	Brak końcowej tabeli rozgrywek.

Lata 1934 - 1937

SEZON	POZIOM ROZGRYWKOWY	MIEJSCE	MECZE	PUNKTY	BRAMKI (+)	BRAMKI (-)	UWAGI
1934	Klasa B (Sosnowiec) (3)	1/6	10	17	39	7	PRZEGRANY BARAŻ O AWANS DO KLASY A Z PŁOMIENIEM MILOWICE 0-1, 1-2
1934/1935	Piłka nożna: Klasa B Grupa I (Sosnowiec) - Sezon 1934/1935 (3)	3/7	12	16	20	11	-
1935/1936	Piłka nożna: Klasa B, Grupa II (Sosnowiec) - Sezon 1935/1936 (3)	3/8	14	19	33	17	8 zw, 3 rem, 3 por.
1936/1937	Piłka nożna: Klasa B, Grupa I (Sosnowiec) - Sezon 1936/1937 (3)	?/8	14	-	-	-	Brak końcowej tabeli rozgrywek.

LATA 1937 - 1939

SEZON	POZIOM ROZGRYWKOWY	MIEJSCE	MECZE	PUNKTY	BRAMKI (+)	BRAMKI (-)	UWAGI
1937/1938	Piłka Nożna: Klasa B, Grupa II (Sosnowiec) - Sezon 1937/1938 (4)	1/8	14	-	-	-	AWANS DO KLASY A SOSNOWIEC po barażu ze Strzeleckim KS Niwka 5-2, 3-0. Brak końcowej tabeli rozgrywek.
1938/1939	Piłka nożna: Klasa A (Sosnowiec) - Sezon 1938/1939 (3)	9/11	20	13	41	66	5 zw., 3 rem., 12 por.
1939/1940	Piłka nożna: Klasa A (Sosnowiec) - Sezon 1939/1940 (3)	-	-	-	-	-	z uwagi na wybuch 1.09.1939 r. II wojny światowej rozegrano tylko 1 kolejkę spotkań 27.08.1939 r. Hakoach Będzin - TS Dąbrowa Górnicza 0-1

LATA 1945 - 1964 - PIERWSZA DRUŻYNA

SEZON	POZIOM ROZGRYWKOWY	MIEJSCE	MECZE	PUNKTY	Z	R	P	BRAMKI (+)	BRAMKI (-)	UWAGI
1945	Piłka nożna: Eliminacje - Grupa III (Zagłębie) - Sezon 1945	1-2/6	10	?	?	?	?	?	?	AWANS DO KLASY A. Brak końcowej tabeli rozgrywek.
1945/1946	Piłka nożna: Klasa A (Zagłębie) - Sezon 1945/1946 (1)	9/10	17	9	4	1	12	25	69	SPADEK DO KLASY B ZAGŁĘBIE. Brak wyniku meczu TS Dąbrowa Górnicza - Czarni Sosnowiec.
1946/1947	Piłka nożna: Klasa B, Grupa II (Zagłębie) - Sezon 1946/1947 (2)	3-9/10	18	?	?	?	?	?	?	Brak końcowej tabeli rozgrywek.
1947/1948	Piłka nożna: Klasa B, Grupa II (Zagłębie) - Sezon 1947/1948 (3)	2-10/10	18	-	-	-	-	-	-	Brak końcowej tabeli rozgrywek.
1948/1949	Piłka Nożna Klasa B 1948/1949 grupa II Sosnowiec (Zagłębie) (4)	8/10	18	10	-	-	-	27	51	jako Kolejarz Dąbrowa Górnicza
1949/1950	Piłka Nożna Klasa B 1949/1950 grupa II Sosnowiec (Zagłębie) (4)	?/10 (9/10)	18 (8)	? (4)	-	-	-	? (11)	? (17)	jako Kolejarz Dąbrowa Górnicza. Brak końcowej tabeli rozgrywek. Podane dane w nawiasach są po 8 kolejce.
1951	???,	?/?	-	-	-	-	-	-	-	-
1952	???,	?/?	-	-	-	-	-	-	-	-
1953	???,	?/?	-	-	-	-	-	-	-	-
1954	?	-	-	-	-	-	-	-	-	-
1955	?	???,	?/?	-	-	-	-	-	-	-
1956	???,	?/?	-	-	-	-	-	-	-	-
1957	Piłka nożna: Klasa B, Grupa I (Sosnowiec) - Sezon 1957 (5)	5/10	18	19	?	?	?	38	31	jako Kolejarz Dąbrowa Górnicza
1958	Piłka nożna: Klasa B, Grupa II (Sosnowiec) - Sezon 1958 (5)	4/10	18	16	6	4	8	39	40	-
1959	Klasa B, Grupa II (Sosnowiec) - Sezon 1959 (5)	2-10/10	18	?	?	?	?	?	?	-
1960	Piłka nożna: Klasa B, Grupa II (Sosnowiec) - Sezon 1960 (5)	2-8/8	14	?	?	?	?	?	-	Brak końcowej tabeli rozgrywek
1960/1961	?						?	?	?	-
1961/1962	?						?	?	?	-
1962/1963	Klasa B Sosnowiec						?	?	?	AWANS DO KLASY A SOSNOWIEC
1963/1964	Klasa A Sosnowiec						?	?	?	-

1964 ROK - POŁĄCZENIE Z GÓRNIKIEM ZNME DĄBROWA GÓRNICZA I POWSTANIE NOWEGO KLUBU GKS DĄBROWA GÓRNICZA

LATA 1957-1964 - DRUGA DRUŻYNA

SEZON	POZIOM ROZGRYWKOWY	MIEJSCE	MECZE	PUNKTY	BRAMKI (+)	BRAMKI (-)	UWAGI
1957	Klasa C, Grupa II (Sosnowiec) - Sezon 1957 (6)	?/8	14	?	?	?	Jako Kolejarz II Dąbrowa Górnicza. Brak końcowej tabeli rozgrywek
1958	?						-
1959	Klasa C, Grupa II (Sosnowiec) - Sezon 1959 (6)	1/9	16	24	58	30	Do Klasy B awansował z II miejsca LZS Strzemieszyce, gdyż KS Dąbrowa II DG, który wygrał rozgrywki posiadał już w Klasie B swoją pierwszą drużynę.
1960	?			?	?	?
1960/1961	?						-
1961/1962	?						-
1962/1963	?						-
1963/1964	?						-

1964 ROK - POŁĄCZENIE Z GÓRNIKIEM ZNME DĄBROWA GÓRNICZA I POWSTANIE NOWEGO KLUBU GKS DĄBROWA GÓRNICZA

SEKCJA KOLARSKA

W 1929 roku z inicjatywy Jerzego Krawczyka powstała sekcja kolarska. Jej inicjator razem z Tadeuszem Żurkiem w 1929 r. udali się wyprawę rowerową po Polsce pokonując 1600 km. Rok później zorganizowali rajd kolarski nas trasie 3600 km drogami: Wołynia, Polesia, Małopolski. Po wojnie nie wznowiła ona działalności.

SEKCJA LEKKOATLETYCZNA

W latach międzywojennych powołano sekcje lekkoatletyczną, w której występował Marian Suwała - najlepszy przedwojenny oszczepnik Zagłębia, a zarazem piłkarz TS Dąbrowa.

SEKCJA KOSZYKÓWKI

W latach międzywojennych powołano też sekcję koszykówki, która szybko stała się najsilniejsza w Zagłębiu i rozgrywała mecze z ekipami Krakowa, Lwowa i Śląska.

Po 1945 r. reaktywowano także sekcję koszykówki. Potem wyodrębniła się ona w osobne kluby kolejno: MKS Gwardia, KS Ogniwo finansowane przez inne podmioty. Potem koszykarze powrócili pod skrzydła GKS Dąbrowa Górnicza.

SEKCJA TENISA STOŁOWEGO

Po 1945 r. powołano sekcję tenisa stołowego. Drużyna męska w składzie Krzysztof Ciumcia, Edward Hulist, Jan Żoła awansowała w 1951 roku do Ligi Okręgowej. W 1958 r. ping-pongiści jako vicemistrzowie Ligi Wojewódzkiej wygrali eliminacje o awans do II Ligi w składzie: Edward Hulist, Wiesław Wójcik, Bronisław Kowalski, Ryszard Adamczyk.

W 1951 r. powstałą także żeńska drużyna tenisa stołowego w składzie: Barbara Korwala, Barbara Matusiak, Janina Płatek, Danuta Szczerba.

BIBLIOGRAFIA

• "Historia Dąbrowskiego Sportu", wydanie IV, Dąbrowa Górnicza, 2015 rok, s. 20-37.

Tekst i wyniki NK