Dąbrowskie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego w Sosnowcu

Dąbrowskie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego lub też Zjednoczenie Dąbrowskie Węgla Kamiennego - zjednoczenie zakładów przemysłowych związanych z górnictwem z terenu Zagłębia Dąbrowskiego utworzone 3 marca 1945 - jedno z największych kraju związków pod względem ilości kopalń (według danych statystycznych CZPW z 1945 roku) - w marcu 1945 tworzyło je 15 zakładów na ogólną liczbę 82 w całym sektorze . Stanowiło to 18,2% w polskim przemyśle górniczym. Miało największą liczbę kopalń wśród wszystkich Zjednoczeń i było w czołówcw branży górniczej pod względem długości przodków (4 200 metrów), średniego dziennego wydobycia węgla, czynnej długości przodków (2 090 metrów) i wielu innych parametrach związanych z wydobyciem węgla.

Historia

W 4 dni później — 24 lutego 1945 r. — na mocy zarządzenia ministra przemysłu został utworzony w Katowicach Centralny Zarząd Przemysłu Węglowego (CZPW) jako urząd w Ministerstwie Przemysłu. Zadaniem CZPW było koordynowanie gospodarki przemysłowej i planowego działania rejonowych zjednoczeń przemysłu węglowego, obejmujących zakresem działania całość terytorium państwa polskiego, które miały otrzymywać od CZPW wiążące wskazówki i polecenia.

CZPW przystąpił do tworzenia zjednoczeń rejonowych, które działały na zasadach skomercjalizowanych przedsiębiorstw państwowych i posiadały osobowość prawną. Przejmowały one majątek przedsiębiorstw górniczych (przy czym w jednym zjednoczeniu łączono zwykle majątek kilku przedsiębiorstw), a więc kopalnie węgla wraz z brykietowniami, elektrowniami, koksowniami, cegielniami i innymi zakładami pomocniczymi oraz przynależne do nich budynki mieszkalne (kolonie robotnicze i urzędnicze), parcele gruntowe i gospodarstwa rolne.

Kopalnie zdjednoczone

Zjednoczenie było właścicielem kopalń:

• „Jowisz”
• „Grodziec”
• „Generał Zawadzki”
• „Paryż”
• „Saturn”
• „Czeladź”
• „Milowice”
• „Sosnowiec” (Renard)
• „Klimontów-Mortimer”
• „Kazimierz-Juliusz”
• „Niwka-Modrzejów”
• „Flora”

W 1958 w skład zjednoczenia wchodziły kopalnie:

• Brzozowice
• „Czeladź”
• „Czerwona Gwardia”
• „Generał Zawadzki”
• „Grodziec”
• „Jowisz
• „Kazimierz-Juliusz”
• „Klimontów”
• „Milowice”
• „Mortimer”
• „Niwka-Modrzejów”
• „Sosnowiec”

Bibliografia

• Adrian Krzemień, Górnictwo węgla kamiennego w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1945-1949, Uniwersytet Śląski, Katowice 2007
• Jerzy Jaros, Historia górnictwa węglowego w Polsce Ludowej (1945 - 1970)
• Archiwum dokumentów Dąbrowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węgrowego