Kościół p.w. św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu: Różnice pomiędzy wersjami

Z WikiZagłębie
(Utworzył nową stronę „'''Kościół parafialny p.w. św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu Pogoni'''”)
 
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez jednego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
'''Kościół parafialny p.w. św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu Pogoni'''
{{Kościół infobox
|nazwa                    = Kościół p.w. xxx
|kod języka                =
|funkcja świątyni          =
|nr rej. zabytku          = 000
|data rejestracji          =
|rejestr                  =
|grafika                  = Kosciol sw Tomasza Apostola w Sosnowcu 0001.jpg
|opis grafiki              = Kościół p.w.
|miejscowość              = [[xxx (gm. xxx)]]
|szlak                    =
|nocleg                    =
|wyznanie                  = katolickie
|kościół                  = rzymskokatolicki
|administratura typ        = Parafia
|administratura nazwa      =
|tytuł świątyni            =
|data nadania              =
|nadający tytuł            =
|dedykacja świątyni        =
|dzień wspomnienia        =
|relikwie                  = 
|cudowne wizerunki        =
|data powołania            =
|data dekretu              =
|dekret wydał              =
|data rozpoczęcia budowy  =
|data zakończenia budowy  =
|data konsekracji          =
|data zamknięcia          =
|aktualne przeznaczenie    =
|data zniszczenia          =
|zniszczona przez          =
|data odbudowy            =
|data reaktywacji          =
|poprzednie wyznanie      =
|fundator                  =
|plan świątyni            =
|opis planu                =
|styl                      =
|architekt                =
|materiał budowlany        =
|liczba wiernych          =
|powierzchnia              =
|wysokość                  =
|długość                  =
|szerokość                =
|liczba wież              =
|wysokość wieży            =
|liczba kopuł              =
|średnica kopuły zew      =
|wysokość kopuły zew      =
|liczba ikonostasów        =
|liczba ołtarzy            =
|wezwania ołtarzy bocznych =
|liczba naw                =
|szerokość nawy głównej    =
|wysokość nawy głównej    =
|szerokość nawy bocznej    =
|wysokość nawy bocznej    =
|szerokość transeptu      =
|liczba głosów            =
|liczba manuałów          =
|typ dzwonnicy            =
|nazwa dzwonu              =
|commons                  =
|www                      =
}}
 
 
'''Kościół [[Parafia p.w. św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu|parafialny]] p.w. św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu Pogoni'''
 
 
 
W [[1903]] r., w pobliżu Sosnowieckiej [[Szkoła Realna w Sosnowcu|Szkoły Realnej]] wzniesiono drewnianą kaplicę filialną, w której wikariuszem został ks. [[Mieczysław Froehlich]], kapelan szpitala [[Towarzystwa Kopalń i Zakładów Hutniczych Sosnowieckich]], przyszły budowniczy kościoła
św. Tomasza. Już wtedy (od połowy [[1902]] r.) miał pozwolenie władz carskich na wzniesienie dużej świątyni według projektu [[Józef Pomian-Pomianowski|Józefa Pomian-Pomianowskiego]].
[[Plik:Kościół Orla Pogoń 1.jpg|thumb|right|300px]]
 
'''Komitet budowy kościoła''' <br>
W skład powołanego komitetu budowy weszli: [[Oskar Preiss]] (prezes) oraz członkowie: ks. [[Mieczysław Froehlich|M. Froehlich]], [[Jan Kanty Lipski]], [[Władysław Maciejowski]], [[Antoni Kurcyna]], [[Alfons Szeligowski]], [[Antoni Bujnowski]], [[Józef Ublich]], [[Radosław Ćwikliński]], [[Jan Lipiński]], [[Józef Kalusiński]], [[Alfons Rowiński]], [[Antoni Krauze]], [[Franciszek Syk]], [[Wincenty Madejski]], [[Ludwik Kowalczewski]], [[Franciszek Janusz]]. Fundusze pochodzić miały z comiesięcznych składek parafian, w dużej mierze robotników fabrycznych, którzy na ten cel przeznaczali 1% swoich zarobków. Gdy zgromadzono znaczną część środków (całkowity koszt budowy świątyni wynosić miał 97 tys. rubli), w połowie maja [[1904]] r.
przystąpiono do robót ziemnych, w czym licznie uczestniczyli parafianie.
 
W stanie surowym gmach stanął w [[1911]] r.; poświęcił go ks. [[Klemens Hołociński]], ówczesny dziekan będziński.
 
'''Architektura''' <br>
Trójnawowy neogotycki kościół wzniesiono z czerwonej, prasowanej cegły z dodatkiem niewielkiej ilości kamienia szydłowieckiego. Jest on dużą bazyliką z transeptem i wydłużonym, zamkniętym prezbiterium.
Bryła budowli przypomina [[Parafia p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dąbrowie Górniczej-Strzemieszycach Wielkich| świątynię w Strzemieszycach]] zaprojektowaną wcześniej przez J. Pomian-Pomianowskiego, zawiera także pewne elementy zastosowane przez tego architekta w kościele św. Zbawiciela w Warszawie.
 
Ze względów oszczędnościowych projekt nie został w pełni zrealizowany. Największym zmianom uległa fasada główna - wieże ucięto ponad fryzem, w połowie wysokości znajdujących się tam okien i przykryto prowizorycznymi daszkami. Nieznacznie zmieniono także proporcje portalu wejściowego oraz uproszczono szczyt transeptu.
 
Prace wykończeniowe w kościele prowadzili kolejni jego proboszczowie: ks. prałat Stanisław Mazurkiewicz ([[1911]] - [[1916]]) i ks. prałat Franciszek Pędzich ([[1916]] - [[1938]]). Z tego okresu pochodzi istotna część wyposażenia kościoła, w tym oryginalny ołtarz główny, wsparty na wachlarzykowatych wspornikach, z rzeźbą Zmartwychwstałego Chrystusa ukazującego się św.
Tomaszowi i Apostołom.
 
W późniejszych latach wiele innowacji wprowadził ks. prałat Jerzy Imiela ([[1941]] - [[1966]]); zakupił 54-głosowe organy, ławki i konfesjonały, wtedy także zamontowano część witraży z wizerunkami świętych i wykonano polichromie. Staraniem tego proboszcza przy kościele zbudowano plebanię. [[26 kwietnia]] [[1956]] r. świątynię konsekrował bp częstochowski ks. Zdzisław Goliński.
 
Kolejny proboszcz, ks. prałat Władysław Sobczyk ([[1967]] - [[1985]]) zbudował ołtarz soborowy z brązu, a na cmentarzu, w latach [[1980]] - [[1985]], kaplicę p. w. św. Karola Boromeusza.
[[Plik:Sosnowiec Pogoń - Kościół Św Tomasza - wiodk od ulicy Mariackiej.jpg|thumb|200px|]]
Następny proboszcz, ks. prałat [[Jan Szkoc]] ([[1985]] - [[2008]]), odrestaurował świątynię, założył 15 kryształowych żyrandoli z kinkietami, a ponadto, co warto podkreślić, podjął się dzieła dokończenia budowy wież. Z jego inicjatywy, w czerwcu [[2005]] r., rozpoczęto prace z tym związane według nowego projektu Ewy i Tomasza Taczewskich. Zakłada on m.in. umieszczenie wewnątrz stalowych konstrukcji szklanych podświetlanych cylindrów o wysokości 30m i średnicy 1,8m, i osadzenie na szczytach wież krzyży (4,5 m), a u ich podstawy zestawu dzwonów.
 
 
[[Kategoria:Zabytki|Sosnowiec, Kościół p.w. św. Tomasza Apostoła]]
[[Kategoria:Zabytki sakralne|Sosnowiec, Kościół p.w. św. Tomasza Apostoła]]
[[Kategoria:Zabytki Sosnowca|Kościół p.w. św. Tomasza Apostoła]]
[[Kategoria:Zabytki sakralne Sosnowca|Kościół p.w. św. Tomasza Apostoła]]

Aktualna wersja na dzień 08:30, 23 maj 2022

Kościół p.w. xxx
Distinctive emblem for cultural property.svg.png 000
Kościół p.w.
Kościół p.w.
Miejscowość xxx (gm. xxx)
Wyznanie katolickie
Kościół rzymskokatolicki


Kościół parafialny p.w. św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu Pogoni


W 1903 r., w pobliżu Sosnowieckiej Szkoły Realnej wzniesiono drewnianą kaplicę filialną, w której wikariuszem został ks. Mieczysław Froehlich, kapelan szpitala Towarzystwa Kopalń i Zakładów Hutniczych Sosnowieckich, przyszły budowniczy kościoła św. Tomasza. Już wtedy (od połowy 1902 r.) miał pozwolenie władz carskich na wzniesienie dużej świątyni według projektu Józefa Pomian-Pomianowskiego.

Kościół Orla Pogoń 1.jpg

Komitet budowy kościoła
W skład powołanego komitetu budowy weszli: Oskar Preiss (prezes) oraz członkowie: ks. M. Froehlich, Jan Kanty Lipski, Władysław Maciejowski, Antoni Kurcyna, Alfons Szeligowski, Antoni Bujnowski, Józef Ublich, Radosław Ćwikliński, Jan Lipiński, Józef Kalusiński, Alfons Rowiński, Antoni Krauze, Franciszek Syk, Wincenty Madejski, Ludwik Kowalczewski, Franciszek Janusz. Fundusze pochodzić miały z comiesięcznych składek parafian, w dużej mierze robotników fabrycznych, którzy na ten cel przeznaczali 1% swoich zarobków. Gdy zgromadzono znaczną część środków (całkowity koszt budowy świątyni wynosić miał 97 tys. rubli), w połowie maja 1904 r. przystąpiono do robót ziemnych, w czym licznie uczestniczyli parafianie.

W stanie surowym gmach stanął w 1911 r.; poświęcił go ks. Klemens Hołociński, ówczesny dziekan będziński.

Architektura
Trójnawowy neogotycki kościół wzniesiono z czerwonej, prasowanej cegły z dodatkiem niewielkiej ilości kamienia szydłowieckiego. Jest on dużą bazyliką z transeptem i wydłużonym, zamkniętym prezbiterium. Bryła budowli przypomina świątynię w Strzemieszycach zaprojektowaną wcześniej przez J. Pomian-Pomianowskiego, zawiera także pewne elementy zastosowane przez tego architekta w kościele św. Zbawiciela w Warszawie.

Ze względów oszczędnościowych projekt nie został w pełni zrealizowany. Największym zmianom uległa fasada główna - wieże ucięto ponad fryzem, w połowie wysokości znajdujących się tam okien i przykryto prowizorycznymi daszkami. Nieznacznie zmieniono także proporcje portalu wejściowego oraz uproszczono szczyt transeptu.

Prace wykończeniowe w kościele prowadzili kolejni jego proboszczowie: ks. prałat Stanisław Mazurkiewicz (1911 - 1916) i ks. prałat Franciszek Pędzich (1916 - 1938). Z tego okresu pochodzi istotna część wyposażenia kościoła, w tym oryginalny ołtarz główny, wsparty na wachlarzykowatych wspornikach, z rzeźbą Zmartwychwstałego Chrystusa ukazującego się św. Tomaszowi i Apostołom.

W późniejszych latach wiele innowacji wprowadził ks. prałat Jerzy Imiela (1941 - 1966); zakupił 54-głosowe organy, ławki i konfesjonały, wtedy także zamontowano część witraży z wizerunkami świętych i wykonano polichromie. Staraniem tego proboszcza przy kościele zbudowano plebanię. 26 kwietnia 1956 r. świątynię konsekrował bp częstochowski ks. Zdzisław Goliński.

Kolejny proboszcz, ks. prałat Władysław Sobczyk (1967 - 1985) zbudował ołtarz soborowy z brązu, a na cmentarzu, w latach 1980 - 1985, kaplicę p. w. św. Karola Boromeusza.

Błąd przy generowaniu miniatury: Plik z wymiarami większymi niż 12,5 MP

Następny proboszcz, ks. prałat Jan Szkoc (1985 - 2008), odrestaurował świątynię, założył 15 kryształowych żyrandoli z kinkietami, a ponadto, co warto podkreślić, podjął się dzieła dokończenia budowy wież. Z jego inicjatywy, w czerwcu 2005 r., rozpoczęto prace z tym związane według nowego projektu Ewy i Tomasza Taczewskich. Zakłada on m.in. umieszczenie wewnątrz stalowych konstrukcji szklanych podświetlanych cylindrów o wysokości 30m i średnicy 1,8m, i osadzenie na szczytach wież krzyży (4,5 m), a u ich podstawy zestawu dzwonów.