Tekst źródłowy strony Kościół p.w. Świętej Trójcy w Będzinie

{{Kościół infobox
 |nazwa                     = Kościół p.w. xxx 
 |kod języka                =
 |funkcja świątyni          = 
 |nr rej. zabytku           = 000
 |data rejestracji          = 
 |rejestr                   =
 |grafika                   = 
 |opis grafiki              = Kościół p.w. 
 |miejscowość               = [[xxx (gm. xxx)]]
 |szlak                     = 
 |nocleg                    = 
 |wyznanie                  = katolickie
 |kościół                   = rzymskokatolicki
 |administratura typ        = Parafia
 |administratura nazwa      = 
 |tytuł świątyni            = 
 |data nadania              =
 |nadający tytuł            =
 |dedykacja świątyni        = 
 |dzień wspomnienia         =
 |relikwie                  =  
 |cudowne wizerunki         =
 |data powołania            =
 |data dekretu              =
 |dekret wydał              =
 |data rozpoczęcia budowy   =
 |data zakończenia budowy   = 
 |data konsekracji          =
 |data zamknięcia           =
 |aktualne przeznaczenie    =
 |data zniszczenia          =
 |zniszczona przez          =
 |data odbudowy             =
 |data reaktywacji          =
 |poprzednie wyznanie       =
 |fundator                  =
 |plan świątyni             =
 |opis planu                =
 |styl                      = 
 |architekt                 = 
 |materiał budowlany        =
 |liczba wiernych           =
 |powierzchnia              =
 |wysokość                  =
 |długość                   = 
 |szerokość                 =
 |liczba wież               =
 |wysokość wieży            =
 |liczba kopuł              =
 |średnica kopuły zew       =
 |wysokość kopuły zew       =
 |liczba ikonostasów        =
 |liczba ołtarzy            =
 |wezwania ołtarzy bocznych =
 |liczba naw                =
 |szerokość nawy głównej    =
 |wysokość nawy głównej     =
 |szerokość nawy bocznej    =
 |wysokość nawy bocznej     =
 |szerokość transeptu       =
 |liczba głosów             =
 |liczba manuałów           =
 |typ dzwonnicy             =
 |nazwa dzwonu              =
 |commons                   =
 |www                       =
}}


'''Kościół św. Trójcy w Będzinie''' - powstały z dawnej kaplicy zamkowej, został powiększony w wieku XIX. Obraz w wielkim ołtarzu, przedstawiający Matkę Bożą, wykonany był prawdopodobnie na początku XVII w. Kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej została wzniesiona przez rodzinę hr. Mieroszewskich w wieku XVUI, gdy Mieroszewski był [[Starości Będzińscy|starostą będzińskim]]. W kaplicy znajdują się nagrobki zmarłych członków tej rodziny. Z pamiątek na uwagę zasługuje kielich z herbem Aldobrandinich oraz gotycki relikwiarz z XV w.

Wzmianki o parafii będzińskiej znajdujemy już w dokumentach z pierwszej połowy XIII w. Słusznym jest więc przypuszczenie, że najstarsze partie murów kościoła pamiętają jeszcze czasy Kazimierza Wielkiego.


W pełni murowany kościół wzniesiono jednak dopiero około 1364 roku. Wiele wskazuje na to, że kościół został zbudowany dzięki fundacji Kazimierza Wielkiego. W 1601 roku kościół został gruntownie odnowiony. W 1655 roku, w czasie najazdu Szwedów, kościół został doszczętnie ograbiony i spalony.

Po zakończeniu wojny zrekonstruowano go w stylu barkowym. W początkach XIX w. dobudowano kaplice z dwóch stron północnej i południowej, świątynię ponownie rozbudowywano i przekształcono w latach 1873-1889. Dobudowano prezbiterium, później lewą boczną nawę. Równocześnie z rozszerzeniem kościoła powiększono go o podziemne krypty grobowe.

Dzisiaj główne wejście do kościoła znajduje się w wieży od strony zachodniej. Poprzez niską kruchtę wchodzi się pod chórem do wysokiej nawy głównej. Kruchta, w której na ścianach widnieją dwie tablice pamiątkowe, stanowi parter wieży.

Tuż nad wejściem do nawy głównej mieści się chór muzyczny wsparty na filarach. Na parapecie chóru widnieje herb rodziny Mieroszewskich oraz portrety Wojciecha Mieroszewskiego - podwojewody krakowskiego i jego żony Doroty z Bebulna Goławskiej. Z portretami Mieroszewskich wiąże się bardzo ciekawa historia; oryginalne portrety pochodziły ze zniszczonych pomników nagrobnych. Z całą pewnością znajdowały się one jeszcze w świątyni do połowy XIX wieku, później ślad po nich zaginął. W XXI wieku udało się je odnaleźć, jak się okazało zostały przekazane do Krakowa  w celu wykonania kopii! Dopiero w 2011 r. krakowscy muzealnicy przekazali materiały, dzięki którym można było wykonać kopie portretów. Kopie wykonane przez artystę plastyka Leszka Szymczyka zostały uroczyście zawieszone w pustych dotąd medalionach. 

Duża nawa posiada sufit płaski, ozdobiony freskiem, przedstawiającym Trójcę Świętą. Nawę główną oddziela od nawy węższej łuk tęczowy. Na ścianach przy łuku dla upamiętnienia miejsc dawnych ołtarzy wiszą złocone zabytkowe rozety (tak określane są w kronikach obramowania okalające obrazy).

 

Jak wskazały wykonane na szeroką skalę badania i ekspertyzy kościół Świętej Trójcy zagrożony był katastrofą budowlaną. Aby temu zapobiec w październiku 2013 roku rozpoczęto prace budowlane mające na celu zabezpieczenie świątyni. Rozległe uszkodzenia posiadały mury fundamentowe, stropy, ściany nośne (z pęknięciami dochodzącymi do 20 mm) oraz więźba dachu. Działania ratujące budynek Kościoła objęły: wzmocnienie gruntu, naprawę fundamentów z wykonaniem izolacji przeciwwilgociowej, naprawę pęknięć ścian i stropu oraz wymianę więźby dachowej z pokryciem. Świątynię ponownie otworzono w 2015. Środki na pokrycie prac konstrukcyjnego zabezpieczenia budowli pochodziły z odszkodowania za szkody górnicze, na podstawie wyroku Sądu. Wszelkie prace dodatkowe finansowała parafia.

Obiekt w rejestrze zabytków województwa śląskiego: A 4/60 z dnia 23 II 1960 (województwo katowickie)

Współrzędne geograficzne:  50° 19’ 35” N; 19° 07’ 51” E

[[Plik:Kościół św. Trójcy w Będzinie 01.JPG|thumb|400px||Kościół parafialny p.w Świętej Trójcy (Foto: Dariusz JUREK)]]

<videoflash>6uu7dmEsh4A</videoflash>

==Galeria==
<gallery>
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia: 
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia: 
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia: 
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia: 
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia: 
</gallery>

== Bibliografia ==
*{{Cytuj książkę  | nazwisko = | imię =  |nazwisko2= |imię2= | tytuł = Przewodnik po Zagłębiu Dąbrowskim | data = [[1939]] | wydawca = Komitet Przewodnika po Zagłębiu Dąbrowskim | miejsce = [[Sosnowiec]]  | isbn = | strony = 84}}

[[Kategoria:Zabytki|Będzin, kościół p.w. Świętej Trójcy]]
[[Kategoria:Zabytki sakralne|Będzin, kościół p.w. Świętej Trójcy]]
[[Kategoria:Zabytki powiatu będzińskiego|Będzin, kościół p.w. Świętej Trójcy]]
[[Kategoria:Zabytki sakralne powiatu będzińskiego|Będzin, kościół p.w. Świętej Trójcy]]
[[Kategoria:Zabytki Będzina|kościół p.w. Świętej Trójcy]]
[[Kategoria:Zabytki sakralne Będzina|kościół p.w. Świętej Trójcy]]
[[Kategoria: Video|Historia parafii św. Trójcy w Będzinie]]