Tekst źródłowy strony Huta Katarzyna, potem Buczek, Sosnowiec, 1881-2010

[[Plik:Huta Buczek Sosnowiec 0001.JPG|thumb|300px|]]
'''Huta Katarzyna''' / '''Huta Buczek''' / '''Huta im M. Buczka''' - zakład przemysłowy istniejący w latach [[1881]] - [[2010]] na terenie dzisiejszego [[Sosnowiec|Sosnowca]], nazwany na część cesarzowej Rosji {{W|Katarzyna II Wielka|Katarzynie II Wielkiej}}, występująca później pod nazwami '''Huta im. Mariana Buczka''', '''Huta Buczek S.A.''', '''Huta Buczek sp zoo''', '''Technologie Buczek'''; Znajdujący się w [[Konstantynów (Sosnowiec)|Konstantynowie]] (obszar wyznaczony przez [[Ulica Stanisława Staszica (Sosnowiec)|ulice Staszica]], [[Ulica Fabryczna (Sosnowiec)|Fabryczną]] i [[Ulica Skautów (Sosnowiec)|Skautów]]) i [[Pogoń (Sosnowiec)|Pogoni]]. Jedyną zachowaną częścią zakładów po 2020 roku jest [[#Upadłość i likwidacja|Severstal Distribution]].

==Historia==
[[Plik:Sosnowiec ulica Staszica, Huta Katarzyna, hałda Huty.jpg|thumb|300px|Lokalizacja huty na planie miasta]]
Huta została wybudowana w latach [[1881]] - [[1883]] przez górnośląski koncern [https://de.wikipedia.org/wiki/Vereinigte_Königs-_und_Laurahütte Vereinigste Koenigs und Laudahutte] na części gruntów wsi [[Sielec (Sosnowiec)|Sielec]] zakupionych od spadkobierców [[Andrzej Renard|hrabiego Renarda]], sąsiedzko do powstających [[Huta "Sosnowiec" (Sosnowiec)|zakładów Huldschinsky'ego]]. Huta nie miała własnej osobowości prawnej, ani statutu i była prowadzona przez firmę macierzystą na podstawie koncesji wydanej przez władze carskie. Początkowo obejmowała tylko stalownię walcownię oraz młotownię, gdzie przetwarzano surówkę importowaną ze Śląska. 

W latach [[1890]] i [[1895]] zbudowano w niej dwa wielkie piece.

[https://pl.wikipedia.org/wiki/Górnośląskie_Zjednoczone_Huty_Królewska_i_Laura_Spółka_Akcyjna_Górniczo-Hutnicza Koncern Zjednoczony Huty Królewska i Laura], właściciel [[Huta "Katarzyna" (Sosnowiec)|Huty "Katarzyna"]] wybudował w latach 1895 - 1905 [[Osiedle patronackie Huty "Katarzyna" (Sosnowiec)|osiedle dla robotników huty]].

W [[1902]] uruchomiono [[Szkoła fabryczna przy hucie Katarzyna w Sielcu|przyzakładową szkołę]].

[[9 lutego]] [[1905]] roku demonstrujących pod bramami huty robotników zaatakowało wojsko carskie - zginęło 38 demonstrantów, a blisko 150 zostało rannych

Na początku XX wieku zatrudnienie wynosiło około 1500 osób, a tuż przed I wojną światową około 2000 osób. Wyroby huty zyskały uznanie na światowych wystawach m.in. w Nowym Jorku, Paryżu, Hamburgu, Kijowie...

Podczas I wojny światowej zakład uległ niemal całkowitemu zniszczeniu.

Na przełomie lat 1920 - 1939 r. oba sąsiadujące zakłady produkujące dotychczas zbliżony asortyment zaczęły się specjalizować: 
* Huta Katarzyna pod swoją nazwą zajęła się produkcją żeliwnych walców hutniczych przeznaczonych dla walcowni, taśm, kształtowników, rur stalowych i  gorących blach. 
* [[Huta "Sosnowiec" (Sosnowiec)|zakłady Hulczyńskiego]] (początkowo jako Towarzystwo Akcyjne Sosnowieckich Fabryk Rur i Żelaza S.A. potem jako Huta Sosnowiec) - wyspecjalizowały się w  produkcji rur. W efekcie w tzw. rurkowni Huldczyńskiego uruchomiono produkcję rur bez szwu.

W [[1923]] roku huta została nabyta przez [https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Modrzejowskie-Zaklady-Gorniczo-Hutnicze-SA;3942580.html Modrzejowskie Zakłady Górniczo-Hutnicze], które potem po przekształceniu występowały pn. [[Zjednoczone Zakłady Sosnowieckich Hut Żelaznych Modrzejów-Handtke S.A.]].

Podczas II wojny światowej huta uległa dewastacji. Rozebrano jeden z wielkich pieców w hucie Katarzyna noszącej wtedy nazwę Osthutte. Niemcy w jednej jej części rozpoczęli produkcję części do łodzi podwodnych.

==Huta Buczek==
[[Plik:Katarzyna Plan miasta Sosnowca.jpg|thumb|right|300px|Huta Katarzyna na starym planie miasta]]
Po II wojnie światowej omawiane oba sosnowieckie zakłady, w tym Huta Katarzyna, zostały przejęte przez Państwo i poniesiono znaczne nakłady inwestycyjne by odbudować ich moc produkcyjną. Rozebrano drugi z wielkich pieców w Hucie Katarzyna.

W [[1948]] nastąpiło pierwsze połączenie obydwu zakładów i nadano in nazwę '''Dąbrowskie Zakłady Hutnicze - Huta Sosnowiec'''. Jednak po pięciu latach w  [[1953]] rozłączono je nadając '''Hucie Katarzyna''' nazwę '''Huty im. [https://pl.wikipedia.org/wiki/Marian_Buczek_(komunista) Mariana Buczka]''' a  '''Zakładom Huldczyńskiego''' pozostawiając nazwę [[Huta "Sosnowiec" (Sosnowiec)|Huta Sosnowiec]]. 

Po kolejnych latach zmieniono warunki organizacyjne i w [[1961]] przyłączono do Huty im. Mariana Buczka [[Hutę Sosnowiec]] i tak pozostało już do [[1995]]. Zakłady miały wprawdzie wspólną nazwę '''Huta im. Mariana Buczka''' ale rozgraniczano, że dawna Huta Katarzyna to zakład „H” natomiast dawne Zakłady Huldczyńskiego to zakład „P”. 

W [[1995]] w ramach Programu Powszechnej Prywatyzacji, Huta im. M. Buczka została przekształcona w jednoosobową Spółkę Skarbu Państwa i przyjęła nazwę '''Huta Buczek S.A.'''.

Od [[1995]] do [[2003]] r. z Huty Buczek S.A. wyodrębniono kilka mniejszych jednostek oraz nadrzędną '''Technologie Buczek S.A.'''.

W [[1997]] roku właścicielem został [https://pl.wikipedia.org/wiki/NFI_Progress IV NFI Progress], który miał w planach dokapitalizowanie spółki i wprowadzenie na giełdę. 

W [[2002]] w celu przezwyciężenia trudnej sytuacji finansowej huta opracowała indywidualny biznes plan operacyjny restrukturyzacji - przewidywał on koncentrację działań przedsiębiorstwa na produkcji rur kalibrowanych ze szwem do zastosowań specjalnych, wykonanych z taśmy stalowej powlekanej aluminium lub galwanizowanej. Program też zakładał redukcję liczby pracowników. W tym roku zmieniono nazwę na '''Technologie Buczek''', której organizacyjnie podporządkowano '''Wydział Produkcji Walców''', późniejszą '''Hutę Buczek Sp. z o.o.'''.
W ramach restrukturyzacji planowano także oddłużyć zakład z wykorzystaniem [http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20021551287 "ustawy Kołodki"] czyli skorzystać z przepisów restrukturyzacyjnych z 2002 roku, których celem miało być uzdrawianie firm i pomoc w powrocie do produkcji. Zgodnie z ustawą państwo mogło pomóc firmie jeśli przedstawiła ona plan, z którego wynikało, w jaki sposób po uzyskaniu pomocy utrzyma się na rynku oraz czy będzie miała zdolność konkurowania z innymi, zachowania miejsc pracy i płacenia podatków.
W Technologii Buczek realizację planu rozpoczęto dopiero w 2004 roku, czyli po terminie do którego można było wykorzystać przepisy, w efekcie czego huta pozostała z nie zrestrukturyzowanymi finansami, co spowodowało spiralę zadłużenia.<ref>{{cytuj stronę|url=https://www.uokik.gov.pl/download.php?id=973|tytuł=DECYZJA KOMISJI
z dnia 23.X.2007 W SPRAWIE POMOCY PAŃSTWA nr C 23/2006 (ex NN 35/2006) udzielonej przez Polskę na rzecz producenta stali Grupy Technologie Buczek|opublikowany=uokik.gov.pl|data dostępu=2007-10-23}}</ref>


Plany wprowadzenia na giełdę nie zostały zrealizowane a właścicielem większościowym Technologii Buczek w upadłości w [[2003]] został '''Górnośląski Fundusz Restrukturyzacyjny''' (78 proc. udziałów), spółka należąca do '''Funduszu Górnośląskiego'''. Odrzucona została oferta załogi, która zamierzała utworzyć spółkę pracowniczą. Po wyborze inwestora związkowcy zakończyli jednak trwający od kilku tygodni protest.

Na przełomie [[2000]] - [[2006]] wydzielono z Technologii Buczek wydzielono  cztery spółki córki:
* '''Buczek Automotive Sp. z o.o.''' (pierwotnie o nazwie P.U.R.M. - Przedsiębiorstwo Usług Remontowo-Mechanicznych „REMEBUD” Sp. z o.o.), 
* '''Huta Buczek Sp. z o.o.''' - która była wydzielonym z przedsiębiorstwa TB zakładem produkcji walców hutniczych,
* '''Buczek – HB – Zakład Produkcji Rur Sp. z o. o.''' - świadczącą usługi w zakresie produkcji rur ciągnionych oraz wykrawania,
* '''SAMKOL''' - świadczącą usługi transportowe.

== Upadłość i likwidacja ==
Restrukturyzacja nie przyniosła rezultatów przewidywanych w planie restrukturyzacji
i zakończyła się w 2006 r. samą zaś spółkę Technologie Buczek sąd postawił w [https://pl.wikipedia.org/wiki/Upadłość#Upadłość%20likwidacyjna stan upadłości likwidacyjnej] w sierpniu 2006 z powodu wielomilionowego zadłużenia. <ref>{{cytuj stronę|url=https://www.uokik.gov.pl/download.php?id=973|tytuł=DECYZJA KOMISJI
z dnia 23.X.2007 W SPRAWIE POMOCY PAŃSTWA nr C 23/2006 (ex NN 35/2006) udzielonej przez Polskę na rzecz producenta stali Grupy Technologie Buczek|opublikowany=uokik.gov.pl|data dostępu=2007-10-23}}</ref>


Należąca do rosyjskiego koncernu [https://pl.wikipedia.org/wiki/Severstal Siewierstal] spółka akcyjna '''Siewierstal LAT''', kupiła od syndyka majątek Technologii Buczek SA i wydzielonej ze struktury spółki Zakładu Produkcyjno Remontowego zdobywając 51 proc. udziałów tworząc w [[2008]] roku Severstallat Silesia Sp. z o.o. ''' na bazie polskiego zakładu. W późniejszym czasie zmieniono nazwę na '''Severstal Distribution Sp. z o.o.'''.

Spółka   akcyjna   Severstallat,  została utworzona w   1992   roku   przez   Czerepowiecką  Hutę  Severstal  i  Latvian  Holding  Felix  w  celu  zapewnienia obsługi spedycyjnej produktów   stalowych   eksportowanych   przez   Severstal.   Spółka   weszła   na  giełdę  w  1996  roku.

== Tereny po Hucie Buczek / Hucie Katarzyna ==

Tereny po Hucie Buczek kupiła poznańska spółka Quamiro, która w [[2017]]  zwrócił się do [[UM Sosnowiec|Urzędu Miejskiego w Sosnowcu]] o wydanie pozwolenia na wyburzenie dziewiętnastu obiektów Huty Buczek przy [[Ulica Stanisława Staszica (Sosnowiec)|ul. Staszica]] 29 ( sektor pomiędzy ul. Skautów, ul. Fabryczną a ul. Staszica). W [[2019]] rozpoczęto rozbiórkę budynków huty (hale). Z wyburzenia ocalały budynki biurowe przy [[Ulica Stanisława Staszica (Sosnowiec)|ul. Staszica]] oraz zabytkowa wieża. 

O warunki zabudowy na tym terenie starała się firma Panattoni Europe, która na tym terenie planuje postawić magazyny. Miasto wydało  warunki zabudowy ale Samorządowe Kolegium Odwoławcze cofnęło ją dlatego spółka zaskarżyła tą decyzję a 12.03.2021 Wojewódki Sąd Administracyjny w  Gliwicach odrzucił skargę a za nim skargę odrzucił również Naczelny Sądu Administracyjny.<ref>{{cytuj stronę|url=https://blog.architekt.bedzin.pl/szach-mat-i-nsa-oddala-skarge-kasacyjna-panattoni-europe/|tytuł=Szach mat i NSA oddala skargę kasacyjną Panattoni Europe|opublikowany=blog.architekt.bedzin.pl|data dostępu=2021-11-22}}</ref>

W październiku 2021 firma Panattoni ponownie wystąpiła do UM Sosnowiec o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla centrum logistycznego.<ref>{{cytuj stronę|url=https://blog.architekt.bedzin.pl/cukierek-albo-panattoni/|tytuł=Cukierek albo Panattoni|opublikowany=blog.architekt.bedzin.pl|data dostępu=2021-11-22}}</ref>

== Ciekawostki ==
* W '''Hucie Buczek''' wytrawiono i wypolerowano rury w czynie społecznym będące elementami nieistniejącego już [[Pomnik Czynu Rewolucyjnego|Pomnika Czynu Rewolucyjnego]];
* Do lat 70-tych XX w [[Hałda huty "Katarzyna" w Sosnowcu - Konstantynowie|hałda Huty Katarzyna]] (potem Buczek) stanowiła najlepiej widoczny punkt orientacyjny w tej części miasta;
* Pod bramami Huty Katarzyna w czasie [[Rewolucja 1905 w Zagłębiu Dąbrowskim|strajków w 1905]] roku po [[Krwawe stłumienie wystąpień robotniczych pod Hutą "Katarzyna" w Sosnowcu - 9 luty 1905|krwawej interwencji wojsk Rosyjskich]] zginęło 38 robotników a 100 zostało rannych - [[Miejsce Pamięci: Grób zbiorowy robotników - ofiar 1905 roku (Sosnowiec - Zagórze)|grób zbiorowy zabitych robotników huty]] znajduje się w Zagórzu;
* Klub sportowy działający przy Hucie był jednym z klubów, które dały początek [[Zagłębie Sosnowiec#SEKCJE SPORTOWE|Zagłębiu Sosnowiec]];
* Z rur produkowanych w Hucie Buczek powstawały między innymi rowery [https://pl.wikipedia.org/wiki/Romet_Wigry Romet Wigry];

==Galeria==
<gallery>
Plik:Pocztowka sosnowiec huta katarzyna 0001.jpg|Widok na hutę "Katarzyna", [[1934]]
Plik:Huta Buczek Sosnowiec 0002.JPG|Brama wjazdowa na tereny huty
Plik:Huta Katarzyna Sosnowiec 0001.jpg|Widok na hutę "Katarzyna"
Plik:Tablica-pamiątkowa-Rewolucja-1905.jpg|Tablica pamiątkowa, obecnie znajduje się w [[Muzeum w Sosnowcu]]
Plik:Sosnowiec-Huta-Katarzyna-ul-Gampera-0001.jpg|[[Hałda huty "Katarzyna" w Sosnowcu - Konstantynowie|Nie istniejąca hałda przy hucie]] i ówczesna ulica [[Ulica Fabryczna (Sosnowiec)|Gampera]], [[1930]] rok
Plik:Osiedle Huty Katarzyna 01.jpg|Opis zdjęcia: Osiedle a za nim kominy huty "Katarzyna"
Plik:S-c-Konstantynow pocztowka z halda huty Katarzyna 01.jpg|Opis zdjęcia:Widok na [[Hałda huty "Katarzyna" w Sosnowcu - Konstantynowie|hałdę]] i budynki huty 
Plik:Pocztowka z Sosnowca, huta Katarzyna.jpg|Widok huty w [[1938]] roku
Plik:Sosnowiec-Konstantynow zdjecie reliktu po windzie parowej 02.JPG|Opis zdjęcia: Wierza huty Katarzyna - relikt po windzie parowej
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia: 
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia: 
</gallery>

== Bibliografia ==
*{{Cytuj książkę  | nazwisko = Śmiałek| imię = Małgorzata |nazwisko2= |imię2= | tytuł = Sosnowieckie ABC, tom II | data = [[2003]] | wydawca = [[Muzeum w Sosnowcu]] | miejsce =  | isbn = 83-89199-03-3 | strony = 21-22}}
*{{Cytuj książkę  | nazwisko = Grzegorzak-Łoposzko| imię = Ewa |nazwisko2= |imię2= | tytuł = ZAGŁĘBIE DĄBROWSKIE - Huta im. Mariana Buczka, Historia Przemysłu, Archeologia Przemysłowa | data = Maj [[2021]] | wydawca = Fundacja Otwartego Muzeum Technik | miejsce =  | issn = 2544-9877 | strony = 2-4}}
* [[Huta im. Mariana Buczka w Sosnowcu - Informator]], Sosnowiec, 1974
* [[Huta im. Mariana Buczka w Sosnowcu (1983)|Huta im. Mariana Buczka w Sosnowcu]], 1983

== Przypisy ==
<references/>

== Linki zewnętrzne ==
* [https://fotopolska.eu/Sosnowiec/b35747,Technologie_Buczek_SA.html Huta Buczek w serwisie fotopolska]
* [https://www.facebook.com/urbexzaglebie/photos/?tab=album&album_id=2019622948320763 Galeria: Huta Buczek - Wydział Odlewni Walców]
* [https://www.facebook.com/media/set/?set=a.2023682771248114&type=3 Galeria: Huta Buczek - Wydział Obróbki]
* [https://www.facebook.com/media/set/?set=a.2028766097406448&type=3 Galeria: Huta Buczek - Wydział odprężania]
* [https://www.straznicyczasu.pl/viewtopic.php?f=203&t=8861 Wątek o hucie na forum Strażnicy Czasu]

== Zobacz także ==
* [[Liga Morska i Kolonialna - Oddział Zakładowy przy Hucie "Katarzyna"]]


[[Kategoria: Zakłady przemysłowe]]
[[Kategoria: Huty w Sosnowcu]]
[[Kategoria:Nieistniejące miejsca w Sosnowcu]]